CBD20.500 B-inkom en terras-crop

Brielmeersen

Een nieuwe cafetaria met speeltuin als kloppende hart van De Brielmeersen. Een plek voor aangename verpozing in de natuur met een prachtig zongericht terras en een geïntegreerd speelconcept voor kinderen van allerlei leeftijden.

Cafetaria en omgevingsaanleg in Provinciaal Domein De Brielmeersen
Wedstrijdontwerp, besloten prijsvraag
Deinze
2020

Opdrachtgever: Provincie Oost-Vlaanderen
In samenwerking met: Buro Lubbers & IRS

Landschapspark De Brielmeersen staat niet op zichzelf, maar heeft de potentie om stevig verankerd te worden in de stedenbouwkundige structuur van Deinze. Tussen het Kanaal van Schipdonk en de oude Leiearm onderscheiden we een herkenbare sequentie van stedelijke fragmenten: de oorspronkelijke stadskern rond de kerk, het stadhuis en de markt, de culturele en recreatieve strook langs de Tweebruggenlaan met de Brielpoort, het nieuwe Leietheater, ... en tenslotte Brielmeersen. Door de creatie van een nieuwe entree en een recreatieve hoofdroute in het landschapspark, worden deze plekken meer dan ooit met elkaar verbonden. Er ontstaat meerwaarde voor de bewoners van Deinze en De Brielmeersen zal aantrekkelijker worden voor bezoekers. Het nieuwe horecapaviljoen speelt een belangrijke rol in de positionering van het landschapspark. Het vervult zowel een brugfunctie tussen de stad en het buitengebied, als tussen het sportcluster en de natuurzone in het landschapspark. Meer dan een horeca-bestemming is het multifunctionele paviljoen een ruimtelijke schakel die mensen samenbrengt. 

200515_BL_1958_Brielmeersen_5000_schema-01

Dwars door De Brielmeersen loopt een hoofdroute van de entree tot aan het kanaal waar een nieuwe brug een recreatieve verbinding legt met het buitengebied. Wij beschouwen deze route als een kralensnoer waaraan verschillende functies liggen: de speeltuin, een avonturenzone, plekken voor kleine evenementen, de kinderboerderij en natuurlijk het horecapaviljoen. Het paviljoen neemt een bijzondere plaats in aan het hoofdpad. Vertrekkende van de Brielse Poort, is het de eerste plek waar je het park echt voelt en je de stad even vergeet. Dat het paviljoen belangrijk is vanuit de Brielse Poort vinden we belangrijk. Het vormt een schakel tussen de twee ingangen.

We positioneren het gebouw zodanig in het zoekgebied dat het zowel past in de huidige situatie als voldoet aan het masterplan. Dat maakt ons plan flexibel en toekomstbestendig. Het masterplan gaat uit van een parkrandzone met een hard talud dat een overgang vormt van het droge sportcluster naar natte(re) natuur. Hiervoor dient de beek te worden verlegd en water kunstmatig te worden opgepompt. De vraag is of dit watersysteem aansluit op de gestelde duurzaamheidsambities.

De inplanting balanceert op het spanningsveld tussen ‘goed zichtbaar vanaf de hoofdingang’, ‘het gemotoriseerd verkeer zover mogelijk uit het park weren’ en ‘een intense relatie tussen café, speeltuin en het omliggende park'. Rekening houdend met beide situaties (nu en masterplan) geven wij het paviljoen een plaats in de huidige bosrand.

We ambiëren een natuurlijke inbedding van het paviljoen in de bosrand. Dat betekent dat we zoveel mogelijk bestaande bomen behouden ten behoeve van beschutting en natuurbeleving. Het betekent ook dat er natuurlijke overgangen zijn tussen publiek en privaat, binnen en buiten. Het paviljoen krijgt een amorf, halfverhard terras dat als een open plek in het bos ligt. Zichtlijnen van en naar het paviljoen zijn optimaal. 

200515_BL_1958_masterplan-01

Natuurlijke materialen zoals bijvoorbeeld houten inrichtingselementen en halfverharding dragen bij aan de bosrijke sfeer. Het talud op de overgang naar het sportpark wordt ingeplant met een plukbos, bestaande uit bes- en nootdragende heesters, zoals rozen en hazelaars. Dit plukbos heeft niet alleen een meerwaarde voor de bezoekers van het park, maar levert eveneens een grote bijdrage aan de lokale biodiversiteit. Het biedt voedselvoorziening en schuilmogelijkheden voor vogels en kleine zoogdieren en is daarnaast bijen- en vlinderlokkend.

Ook het spelen is natuurvriendelijk. De afwezigheid van een sterke vormwil maakt het spelen onderdeel van het bos. Aansluitend op de actieve parkrand wordt een avonturenzone voorzien in het bos. Ook hier zal gebruik worden gemaakt van natuurlijke materialen en zal er ingespeeld worden op bestaande terreincondities. Een wilgendoolhof, hangbruggen, touwladders en andere constructies inspireren een ontdekkingstocht waarbij kinderen van alle leeftijden naar hartenlust kunnen klimmen en klauteren.

We onderzoeken de mogelijkheid om het water van de sportvelden en het hemelwater van het paviljoen op te vangen in een beek en zichtbaar af te voeren naar de natuurzone. Het is een duurzame en natuurvriendelijke oplossing die zonder artificiële constructies aansluit op het watersysteem van de Leie. Het zichtbaar afvoeren van water kan bovendien een onderwerp zijn van educatieve natuurprogramma’s.

CBD20.500 B-axo
CBD20.500 B-sterrenkijker

We willen zo weinig mogelijk ingrijpen op de fijne groenstructuren van het park. Omdat we tussen de bomen gaan staan willen we de oppervlakte beperken. Een cirkel heeft de kleinst mogelijke footprint voor een gegeven oppervlakte. Het is bovendien de ultieme alzijdige figuur. Deze figuur mag sculpturaal zijn. Opvallend door zijn vorm, subtiel in zijn inplanting. 

Een luifel rondom het gebouw maakt deel uit van de structuur. Het overkapt de volledige verharde oppervlakte. Bovendien helpt de luifel oververhitting te voorkomen en nuanceert het de grens tussen binnen en buiten. De riante raampartijen van het cafetaria kunnen bij goed weer bijna volledig open gezet worden. Zo wordt binnen buiten en omgekeerd. 

Het op de zon georiënteerde terras is zowel bestemd voor gasten van de horeca als bezoekers van het landschapspark. Zijn uitnodigende, laagdrempelige uitstraling onderstreept dat men niet verplicht is een drankje te nuttigen, maar ook vrijblijvend mag genieten van de plek. Er is een overzichtelijke en veilige relatie met de speeltuin. Ouders kunnen op het terras zitten, terwijl ze de kinderen in de speeltuin in de gaten kunnen houden.

De  toog als centrale plek in het paviljoen werkt als een soort panopticum. Het heeft voluit zicht over het volledige cafetaria, het terras en de bijhorende buitenfuncties zoals de speeltuin. Door de positie vlak langs de ingang kan het bovendien gemakkelijk als informatiepunt worden ingezet. Het is de spil van het plan. Een bijna centrale uitkijktoren steekt uit boven het paviljoen uit en bevindt zich tussen de kruinen. Een optimaal zicht op de sterren is gegarandeerd door een breed zicht op de hemel. Het uitkijkplatform heeft een sterke visuele relatie met het omliggende landschap.